Hisse devir işlemlerinin damga vergisine tabi olup olmadığı süregelen bir tartışma konusudur. Maliye Bakanlığı, damga vergisine tabi olduğu görüşünde iken, aksi yönde yargı kararları da bulunmaktadır. Ancak, Maliye Bakanlığı yakın dönemde vermiş olduğu bir özelgeyle yeni bir tartışma konusu daha başlatmıştır.

Konya Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilen 27/01/2015 tarih ve 37009108-155.01[ md/2014-2230/]-11 sayılı özelgede, anonim şirket hisse devirlerinin pay defterine yazılması için alınan yönetim kurulu kararlarında, pay devreden ve devralanın da imzasının bulunması halinde, bu işlemin damga vergisine tabi olduğu belirtilmiştir.

Özellikle, pay sahiplerinin aynı zamanda yönetim kurulu üyesi olduğu şirketlerde, bu kişilerin gerek kendi aralarında gerekse de üçüncü şahıslara pay devirlerinin pay defterine yazılması için alınan yönetim kurulu kararlarında imzaları bulunmaktadır. Maliye Bakanlığı’nca verilen bu özelgeyle de, bu yönetim kurulu kararlarında pay devrine isabet eden kısımların damga vergisine tabi tutulması gerektiği belirtilmektedir.

Yönetim Kurulu Kararları Damga Vergisine Tabi Midir?

Bilindiği üzere, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun 1’inci maddesinde; Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların Damga Vergisine tabi olduğu ve kağıtlar teriminin ise, yazılıp imzalamak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan  belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade ettiği hüküm altına alınmıştır.

(1) sayılı Tabloya bakıldığında, hangi kağıtların damga vergisine tabi olacağı açıkça belirtilmiş ve bu kağıtların içinde yönetim kurulu kararlarına yer verilmemiştir. Bu nedenle, yönetim kurulu kararları kural olarak damga vergisine tabi olmamalıdır. Ancak, DVK’nın 4'üncü maddesi uyarınca, bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için o kağıdın mahiyetine bakılacağından, yönetim kurulu kararında da damga vergisine tabi işlem bulunup bulunmadığına bakılmalıdır.

İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nın aşağıda yer alan 07.07.2014 tarih ve 97895701-155[9-2013/212]-1803 sayılı özelgesinde de, yönetim kurulu kararlarının mahiyetine bakılarak karar verildiği görülmektedir;

“Özelge talep formunuz ekinde yer alan "... A.Ş. Yönetim Kurulu Kararı" başlıklı kağıdın incelenmesinden, söz konusu kağıdın seri numarası, tipi, motor seri numarası, modeli, bedeli vb. belirlemelerin yapıldığı uçağın alımı konusunda düzenlendiği, ... Limited Şirketi Genel Kurulunun Tadil Edilmiş Toplantı Kararı" başlıklı kağıdın incelenmesinden ise, söz konusu kağıdın şirket hisselerinin devri konusunda alınan kararlara ilişkin olarak düzenlendiği anlaşılmıştır.

Bu itibarla, söz konusu kağıtlar Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tabloda yer alan kağıtlar mahiyetinde bulunmadığından damga vergisine tabi tutulmaması gerekmektedir.”

Anonim Şirket Hisse Devirlerinin Pay Defterine Yazılması İçin Alınan Yönetim Kurulu Kararları Damga Vergisine Tabi Midir?

Bahse konu Konya Vergi Dairesi Başkanlığı’nın özelgesinde, anonim şirket hisse devirlerinin pay defterine yazılması için alınan yönetim kurulu kararlarında, pay devredenlerin de imzasının bulunması halinde bu işlemin damga vergisine tabi olduğunun açıklandığını belirtilmiştik.

Bu kararın ise, alınan kararın pay devrini sağlama amaçlı olmadığı, pay devrinin pay defterine kaydedilmesi amacıyla yapıldığı, bu nedenle damga vergisine tabi olmadığı düşünülmektedir.

Bu konuda, Türkiye Noterler Birliği’nin “Anonim şirket pay devri kararlarında damga vergisi hk.” başlıklı 30.06.2011 tarihli Genelgesi’nde de muhtemelen Maliye Bakanlığı’ndan görüş de alınarak aşağıdaki açıklamalara yer verilmiştir;

“Anonim şirket yönetim kurulunca;«hisse devirlerinin kabul ve pay defterine işlenmesi » hakkında alınan ve gerek üçüncü şahıslar ve gerekse yönetim kurulu üyeleri arasındaki pay devrine ilişkin bulunan ve pay devreden veya pay devir alan Yönetim Kurulu üyelerinin imzasını da ihtiva eden yönetim kurulu kararlarının, haricen yapılan pay devirlerinin, pay defterine yazılmasını sağlayan ve şirketin dahili işlemi vasfında bulunan bir karar olmak bakımından damga vergisine tabi tutulması mümkün bulunmamaktadır.

Sözü edilen kararların damga vergisine tabi tutulabilmesi, bu kararlarda 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 2›nci maddesi hükmü çerçevesinde pay devir sözleşmesi vasfında bulunan veya onun yerine geçen ikinci bir düzenleme veya şerhin varlığına bağlıdır.

Buna göre yönetim kurulu üyelerinin imzasını da ihtiva eden anonim şirket yönetim kurulu kararlarında, aynı zamanda, pay devrini sağlamak üzere pay devreden ve pay devir alan şahısların «pay devreden» ve «pay devir alan» sıfatı ile bu karara ayrıca imza koymaları durumunda, karar üzerinde düzenlenen bu şerh, pay devir sözleşmesi vasfı itibariyle damga vergisine tabi tutulabilecektir.

Dolayısıyla; bu nevi bir şerh bulunmayan yönetim kurulu kararlarına konu pay devrinin kimler arasında yapıldığına bakılmaksızın, bu kararlar yönünden damga vergisi uygulanması söz konusu değildir. 2002/6 sayılı Genelgemizin bu esaslar çerçevesinde değerlendirilmesi gerekmektedir.”

Söz konusu Genelge’de de açıkça pay devreden ve pay devir alan şahısların «pay devreden» ve «pay devir alan» sıfatı ile bu karara ayrıca imza koymadıkça, yönetim kurulu kararlarının damga vergisine tabi olmadığı açıklanmıştır.

Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, bahse konu özelgenin yorumlanması sonucunda, pay devreden veya devralan şahısların yönetim kurulu üyesi olmaları halinde, bu üye/üyeler dışındaki yönetim kurulu üyelerince imzalanan yönetim kurulu kararlarının damga vergisine tabi olmayacağı sonucunun çıktığı düşünülmektedir.